Zbyszko Siemaszko w latach 50. sfotografował wiele miejsc na Ochocie. Kilka zdjęć wykonał na skrzyżowaniu ulic Szczęśliwickiej i Nowoopaczewskiej (dziś Bitwy Warszawskiej 1920 roku). Dwa takie zdjęcia dostępne są w zbiorach Narodowego Archiwum Cyfrowego.

 

Na zdjęciach tych widzimy tory i trakcję Warszawskiej Kolei Dojazdowej, oraz budowę osiedla Ochota po parzystej stronie ulicy Nowoopaczewskiej. Miejsce to dziś wygląda nieco inaczej:

  • kolejka WKD nie jeździ tędy od ponad czterdziestu lat (trasa została zmieniona w 1974 roku),
  • ulica Nowoopaczewska (dziś Bitwy Warszawskiej 1920 roku) nie kończy się dziś na skrzyżowaniu ze Szczęśliwicką, tylko biegnie dalej aż do skrzyżowania z Alejami Jerozolimskimi,
  • parzysta zabudowa ulicy Bitwy Warszawskiej jest kompletna,
  • Szczęśliwicka jest dziś dużo szerszą ulicą o nieco zmienionym przebiegu (przesunięta na zachód),
  • jest dużo więcej zieleni niż w latach 50.

 

Pomyślałem zatem, że spróbuję zrobić zdjęcie porównawcze. Chciałem, aby znalazły się na nim obydwie ulice i jednocześnie nie chciałem żeby wyszły z tego dwa porównania. Dlatego zdecydowałem się połączyć zdjęcia Siemaszki w panoramę, na której oglądalibyśmy perspektywę obydwu ulic – Szczęśliwickiej na północ i Nowoopaczewskiej na wschód.

Zdjęcie panoramiczne, na którym widać perspektywę ulicy Szczęśliwickiej na północ i Nowoopaczewskiej na wschód.

 

Jak wspomniałem wyżej – jest tu dziś bardzo zielono – zarówno wzdłuż Szczęśliwickiej jak i Bitwy Warszawskiej 1920 roku rosną drzewa. Dlatego spieszyłem się z wykonaniem zdjęć do zestawienia, żeby zdążyć przed momentem kiedy drzewa się zazielenią i budynki zostaną zasłonięte koronami drzew. Korzystając z jednego z niewielu słonecznych dni w marcu, wybrałem się na to skrzyżowanie w sobotę, 23 marca. Miejsce, w którym stał Siemaszko robiąc swoje zdjęcia, znajduje się dziś na bardzo ruchliwym skrzyżowaniu. Polowanie na możliwość ustawienia się na skrzyżowaniu nie należało do najłatwiejszych, mimo tego że był to weekend.

Ruch uliczny na skrzyżowaniu Bitwy Warszawskiej i Szczęśliwickiej, 23 marca 2019 roku.

 

Byłem tam z aparatem kilka razy, dzięki czemu nauczyłem się cykli i czasów sygnalizacji świetlnej. To, w połączeniu z obserwacją nadjeżdżających samochodów, pozwalało mi od czasu do czasu stanąć na tym skrzyżowaniu.

Pierwszy raz wybrałem się w sobotę o świcie, jednak mimo niewielkiego ruchu na skrzyżowaniu – światło było niesatysfakcjonujące:

Skrzyżowanie Bitwy Warszawskiej 1920 roku ze Szczęśliwicką, 23 marca około 6 rano.

 

Drugie wyjście zrobiłem w sobotę koło południa – wtedy właśnie ruch był największy, co spowodowało że w ciągu pół godziny na skrzyżowaniu udało mi się stanąć jedynie kilka razy. Światło podczas tego wyjścia było najbardziej zbliżone do tego, które widzimy na zdjęciach Siemaszki:

Skrzyżowanie Bitwy Warszawskiej 1920 roku ze Szczęśliwicką, 23 marca w południe.

 

Jednak po powrocie do domu przekonałem się, że niewłaściwie wybrałem pozycję wykonania zdjęcia. Dlatego kolejne podejście wykonałem w godzinach popołudniowych:

Skrzyżowanie Bitwy Warszawskiej 1920 roku ze Szczęśliwicką, 23 marca około 16.

 

Tym razem budynek Technikum Kolejowego rzucał tak duży cień, że większość widocznej na zdjęciu ulicy była zbyt ciemna. W niedzielę pogoda miała się popsuć, ale okazało się że przez kilka godzin przed południem przyświecało słońce. Dlatego postanowiłem spróbować jeszcze raz:

Skrzyżowanie Bitwy Warszawskiej 1920 roku ze Szczęśliwicką, 24 marca około 10.

 

Przedpołudniowe słońce i częściowe zachmurzenie sprawiły, że budynki do porównania znalazły się w cieniu. Ostatecznie zdecydowałem się do zestawienia użyć panoramy wykonanej w sobotnie południe, zdając sobie sprawę z tego że nie jest ona idealna. Zbyszko Siemaszko stał nieco bardziej na zachód niż ja.

Zestawienie zdjęcia skrzyżowania ulic Szczęśliwickiej i Nowoopaczewskiej, wykonanedo w latach 50. z fotografią tego samego miejsca z 23 marca 2019 roku.

 

Zdjęcie współczesne z zestawienia zdominowane jest przez bryłę budynku pod adresem Bitwy Warszawskiej 14, którego w latach 50. jeszcze tutaj nie było. Kolejne budynki przy tej ulicy na zdjęciu Siemaszki są wciąż w budowie, dziś ich sylwetki majaczą zza drzew. W oddali u wylotu Nowoopaczewskiej w Grójecką, na fotografii Siemaszki widzimy kamienicę Tenenbaumów, która wyburzona zostanie kilkanaście lat później, przy okazji wytyczania ulicy Banacha. Z kolei przy Szczęśliwickiej na obydwu zdjęciach wyraźnie widzimy budynek pod numerem 35. Uważny obserwator dostrzeże na zdjęciu Siemaszki dwóch ludzi na dachu tego budynku. Sylwetki kolejnych budynków przy Szczęśliwickiej dzisiaj są zasłonięte przez drzewa i znaki drogowe.


I na koniec kilka ciekawostek.

Do niedawna stare tory kolejki WKD schowane były pod asfaltem ulicy Bitwy Warszawskiej 1920 roku. Można je wciąż zobaczyć na historycznych ujęciach Google Street View z 2009 i 2011 roku:

 

Żeby uzmysłowić sobie jak wąska była ulica Szczęśliwicka i jak zmienił się jej przebieg, warto rzucić okiem na kolaż zdjęcia z lat 70. z jedną z panoram wykonanych przeze mnie. Kolaż pozwala zobaczyć różnicę w szerokości ulicy:

Zdjęcie z lat 70. nałożone na współczesne ujęcie, pozwalające porównać szerokość i przebieg ulicy Szczęśliwickiej.

 


Źródła:

Tags:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *